EXPOSITIE MOED X GUERRILLA GIRLS
2012
Guerrilla Girls, Do Women Have To Be Naked To Get Into The Met. Museum?
De Guerrilla Girls is een anonieme groep activistische kunstenaars die processen van uitsluiting in de kunstwereld blootleggen. Sinds hun oprichting in 1984 heeft de groep veel aandacht gekregen voor haar feministische interventies. De Guerrilla Girls gebruiken de visuele taal van advertenties om bewustzijn te creëren over de dubbele standaarden die vaak door kunstinstellingen worden gehandhaafd. Met humor en statistiek infiltreren de Guerrilla Girls de kunstwereld en spreken ze musea aan op discriminatie. Alle leden van de groep dragen gorillamaskers, en gebruiken namen van overleden vrouwelijke kunstenaars zoals Frida Kahlo en Zubeida Agha om anoniem te blijven en de aandacht te vestigen op hun boodschap.
Scroll naar beneden om een selectie van hun werk te ontdekken.
De Guerrilla Girls creëerden de originele versie van deze poster in 1989, toen ze werden gevraagd om een billboard te ontwerpen voor het ‘Public Art Fund’ in New York. De poster toont een beeld van de Grande Odalisque, een beroemd werk uit 1814 dat werd geschilderd door de Franse kunstenaar Jean-Auguste-Dominique Ingres. Het schilderij veroorzaakte destijds veel controverse, omdat de naakte vrouw in het schilderij niet fungeerde als mythologische referentie of symbool, maar simpelweg werd geschilderd als een naakte vrouw om naar te kijken. De Guerrilla Girls voorzagen de vrouw in Ingres’ schilderij van hun handelsmerk: het gorillamasker. Op de poster wordt dit beeld vergezeld door de resultaten van het onderzoek dat de Guerrilla Girls uitvoerden in het Metropolitan Museum of Art in New York. Voor een analyse over het kunstwerk van J.A.D. Ingres zelf en de reden waarom dit werk in zijn tijd voor veel commotie zorgde (interessant feit: een vrouw gaf Ingres de opdracht het werk te maken), zie ons In Conversation With artikel over het kunstwerk.
Het werk van de Guerrilla Girls, en deze poster in het bijzonder, geeft inzicht in twee belangrijke debatten met betrekking tot representatie in de kunstwereld, namelijk de vraag ‘wie wordt er gerepresenteerd?’ en de vraag ‘hoe ziet deze representatie eruit?’ Op basis van het onderzoek dat de Guerrilla Girls voltrokken in het Metropolitan Museum of Art toont deze poster het gebrek aan representatie van werk van vrouwelijke kunstenaars in dit museum, en een over-representatie van werk van mannelijke kunstenaars. De poster roept ook vragen op over het symbolische niveau van representatie, namelijk de manier waarop menselijke figuren in de kunst gerepresenteerd zijn, en welke betekenissen daarmee worden geproduceerd.
© Guerrilla Girls, Do Women Have To Be Naked To Get Into The Met. Museum?, 2012, courtesy guerrillagirls.com
2016
Guerrilla Girls, Wealth & Power
Deze poster, met de naam Wealth & Power (rijkdom en macht), spoort musea aan om een diverse collectie van kunstwerken tentoon te stellen die de diversiteit van de maatschappij representeert. Museumcollecties reflecteren welke kunst, culturen en geschiedenissen worden gezien als belangrijk om te tonen en bewaren. Musea hebben een machtspositie, omdat hun exposities en collecties reflecteren welke kunst, culturen en geschiedenissen worden beschouwd als iets dat moet worden bewaard en getoond. De Guerrilla Girls benadrukken hier dat deze machtspositie deels verbonden is met een kapitalistisch systeem en een traditie van ‘canonisering’ waarin bepaalde kunst als economisch waardevol wordt gezien, en daarmee de moeite waard wordt geacht om het te exposeren. Met Wealth & Power bekritiseren de Guerrilla Girls musea die niet kritisch naar hun eigen collectie kijken, en benadrukken ze de noodzaak van musea om zich bewust te worden van hun blinde vlekken.
© Guerrilla Girls, Wealth & Power, 2016, courtesy guerrillagirls.com
1989
Guerrilla Girls, You're Seeing Less than Half the Picture.
Aanvankelijk was het activisme van de Guerrilla Girls vooral gefocust op het blootleggen van seksisme in de kunstwereld. Later begonnen ze zich ook te richten op racisme als een belangrijke vorm van uitsluiting in deze context. In 1989 ontwierpen de Guerrilla Girls de poster You’re Seeing Less than Half the Picture om te benadrukken hoe substantiële perspectieven ontbreken als het werk van vrouwelijke kunstenaars en kunstenaars van kleur geen deel zijn van museumcollecties.
De poster kan worden gezien als deel van een grotere en (nog steeds) voortdurende discussie over structuren van uitsluiting in de kunstwereld, waarin er in toenemende mate aandacht is voor mechanismen van uitsluiting gebaseerd op ‘ras’, validiteit, klasse, seksualiteit, etc. en hoe deze met elkaar verbonden zijn. Wat begon met een focus op discriminatie op basis van gender, is zich langzamerhand aan het uitbreiden naar een meer omvattend begrip van de manier waarop machtsstructuren in de kunstwereld doorwerken. Dit is echter een aanhoudende strijd die voortdurend in ontwikkeling is.
© Guerrilla Girls, You’re Seeing Less than Half the Picture, 1989, courtesy guerrillagirls.com
Referenties:
Berger, John. Ways of Seeing. London: Penguin Modern Classics, 1972.
Buikema, Rosemarie and Iris van der Tuin, eds. Doing Gender in Media, Art and Culture. New York, NY: Routledge, 2009.